Chuột rút có thể xảy ra ở các khối cơ, các vị trí thường hay bị là cẳng chân, bắp đùi, bàn tay, bàn chân và cơ bụng. Nhìn chung, chuột rút không đe dọa đến tính mạng, tuy nhiên nó sẽ rất nguy hiểm nếu người bị chuột rút ngồi gần bếp lửa, leo cầu thang, đang lái xe hoặc đang ở dưới nước.
Thời gian chuột rút có thể rất ngắn (2 – 3 giây) hoặc dài đến vài phút và có thể tái diễn.
Trong trường hợp khi đang bơi bị chuột rút, nếu không biết cách khắc phục thì cố gắng giữ nổi cơ thể, hiện tượng chuột rút sẽ tự mất đi sau một khoảng thời gian nhất định. Do đó, khi bị chuột rút phải thật bình tĩnh, tìm cách tự xử lí hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ.
Ảnh minh họa.
1. Cách xử lí
1.1. Nguyên tắc chung
– Bình tĩnh, hô cứu, một tay nắm lại, giơ lên ra hiệu, sử dụng một tay còn lại và hai chân để cố gắng bơi vào bờ.
– Không được vùng vẫy, vì càng vùng vẫy nhiều sẽ làm mất sức và chìm nhanh.
– Chủ động, bình tĩnh cố gắng chịu đau và thả lỏng cơ thể, thực hiện kĩ thuật nổi ngửa để giữ đầu, mũi, miệng luôn nổi trên mặt nước để tránh nước vào đường thở gây sặc, ngạt nước.
– Thực hiện một số động tác tự cứu khi chưa có sự trợ giúp kịp thời.
1.2. Cách xử lí ở một vùng cụ thể
1.2.1. Chuột rút ở ngón tay, cánh tay
– Chuột rút ở ngón tay: Nắm thật chặt bàn tay, sau đó xoè mạnh các ngón ra. Lặp đi lặp lại như vậy 3 tới 4 lần có thể sẽ hết.
– Chuột rút ở cánh tay: Gập, duỗi mạnh cánh tay theo cách nắm chặt bàn tay lại → gập khuỷu tay lại hết cỡ → vung cánh tay thật mạnh ra phía trước → thả lỏng khoảng 5 – 10 giây, sau đó tiếp tục gập đi gập lại cánh tay như đã làm với tư thế thả lỏng hơn.
1.2.2. Cách xử lí chuột rút cẳng chân hoặc đùi: Hít một hơi dài → sau đó ngụp xuống nước → dùng tay đối diện với chân bị chuột rút nắm lấy ngón chân, kéo ngược lên phía trên thân người → đồng thời dùng tay cùng bên với chân bị chuột rút ấn vào đầu gối của chân bị chuột rút, làm cho chân bị chuột duỗi thẳng ra → giữ khoảng 5 – 10 giây. Làm liên tục 2 – 3 lần như vậy sẽ hết.
Ảnh minh họa.
1.2.3. Cách xử lí chuột rút ở bụng Chuột rút ở bụng do co thắt bất ngờ hoặc do nghiêng người quá giới hạn trong lúc bơi. Hiện tượng chuột rút ở bụng hiếm gặp hơn các trường hợp khác, tuy nhiên nếu xử lí không đúng cách cũng sẽ rất nguy hiểm.
Cách xử lí: Bình tĩnh, hít một hơi dài → gập bụng xuống sao cho đầu gần với đầu gối nhất → lấy sức vươn thẳng người lên và hóp bụng lại khoảng 5 – 10 giây → nổi người, thả lỏng từ từ và hít thở nhẹ nhàng. Thực hiện như vậy 3 – 5 lần thì các nhóm cơ ở vùng bụng sẽ được thả lỏng, sẽ khỏi chuột rút.
Kĩ năng thoát hiểm khi bị chuột rút
Khi đang hoạt động dưới nước mà bị chuột rút sẽ dẫn đến hậu quả khó lường, thậm chí tử vong nếu như không biết cách xử lí và được sự trợ giúp kịp thời. Vì vậy, cần lưu ý để chủ động đề phòng, thoát hiểm khi không may gặp hiện tượng chuột rút khi hoạt động dưới nước.
– Khi bị chuột rút trong lúc ở dưới nước (dù ở chỗ nông hay sâu) phải tìm mọi cách báo cho người xung quanh biết (nếu ở gần ngay đó) hoặc kêu cứu (dù không nhìn thấy ai xung quanh).
– Khi bị chuột rút, ngay lập tức quan sát để tìm những chỗ có thể bám, đu vào được và di chuyển đến để bảo vệ an toàn bản thân.
– Khi có hiện tượng chuột rút, tuyệt đối không được vùng vẫy mạnh vì sẽ nhanh bị mất sức. Phần cơ bị chuột rút sẽ làm cơ thể đau đớn, dẫn đến hoảng loạn, dễ sặc nước và nguy cơ đuối nước sẽ rất cao. Trong trường hợp đó, hãy cố gắng bình tĩnh, thả nổi ngửa, thả lỏng cơ bắp và có thể thực hiện các cách xử lí khi bị chuột rút nếu thấy cần thiết. Nếu không nghiêm trọng quá thì có thể áp dụng “bơi tự cứu” để vừa kêu cứu vừa dịch chuyển vào chỗ an toàn hơn. Chúng ta nên ghi nhớ, bản chất cơ thể con người khi xuống nước sẽ tự nổi nên chỉ cần bình tĩnh, thả lỏng cơ thể, ngửa cổ, khua nhẹ tay, chân là cơ thể có thể nổi trên mặt nước.
– Khi bị chuột rút cần tìm cách lên bờ ngay, xoa bóp bộ phận bị chuột rút, giữ ấm và không tiếp tục bơi nữa.
